Od czasu do czasu lekarz przyjmujący pacjentów od lat przeżywa zaskoczenie i zdumienie tematyka i formą pytań, jakie zadają. Nawet najbogatsze doświadczenie zawodowe nie pomoże w takiej sytuacji, bo pacjenci potrafią swoich lekarzy naprawdę zaskoczyć. Czasami ich pytania dotyczą kwestii zupełnie niezwiązanych z medycyna i celem wizyty, niekiedy jednak dopytują o dziwne i rzadkie objawy, każąc lekarzowi domyślać się, o co tez może chodzić. Miewają oryginalne pomysły diagnostyczne, które nie mają racji bytu w rzeczywistości, na co wpływ mają z pewnością popularne seriale medyczne wyświetlane w telewizji. Czasami bombardują lekarza informacjami zaczerpniętymi z niesprawdzonych źródeł i nastraszeni na forach internetowych za nic nie chcą uwierzyć w słowa profesjonalisty. Wzrost świadomości zdrowotnej wśród ludzi to korzystne zjawisko, nieraz jednak prowadzi do tego, że pacjent upiera się, że sam wie lepiej, jak powinny wyglądać porady lekarskie i kwestionuje doświadczenie oraz wiedzę lekarza. Pytania pacjentów bywają więc źródłem branżowego humoru, ale i wielu trudności. Jak leczyć człowieka, który wie lepiej, co mu jest? Sytuacja przestaje być śmieszna, kiedy uparta postawa pacjenta zaczyna zagrażać jego zdrowiu. Wtedy rola lekarza jest przekonanie takiej osoby, aby jednak zawierzyła autorytetowi.

Ciekawą propozycją dla osób sprawnie korzystających z internetu jest możliwość skorzystania z porady lekarskiej on-line. Jeśli ktoś jest zainteresowany stanem swojego zdrowia z pewnością wcześniej czy później natrafi na jeden z popularnych serwisów oferujących porady lekarskie z najrozmaitszych dziedzin medycyny drogą internetową. Wstępna pomoc świadczona przez internet cieszy się coraz większą popularnością. Ludzie szukają w takich serwisach odpowiedzi na różne pytania dotyczące ich zdrowia lub niepokojących objawów zanim wybiorą się na wizytę do przychodni. Można w ten sposób skorzystać z konsultacji u lekarzy najróżniejszych specjalności, począwszy od lekarzy ogólnych, poprzez specjalistów w dziedzinie dermatologii, diabetyki, ginekologii, ortopedii i stomatologii, aż po lekarzy psychiatrów udzielających porad z zakresu zdrowia psychicznego. Zazwyczaj na stronie pacjent znajduje specjalny formularz, w którym będzie mógł zamieścić opis swoich objawów i podstawowe dane, jakie zazwyczaj podaje się podczas przeprowadzania wywiadu medycznego. Wysyła się wiadomość i czeka na odpowiedź. Czasami przychodzi ona błyskawicznie, ale zazwyczaj na swoja poradę trzeba poczekać dzień lub dwa. Nie należy oczywiście zapominać o tym, że konsultacja internetowa nie zastąpi wizyty w prawdziwym gabinecie.

Podczas wizyty w gabinecie lekarskim każdemu pacjentowi towarzyszy przynajmniej lekki stres. Spotkania nawet z najsympatyczniejszym przedstawicielem służby zdrowia połączone są z nieprzyjemnymi okolicznościami związanymi ze stanem zdrowia. Czymś absolutnie normalnym w takich sytuacjach jest niepokój i obawa o to, co pokaże diagnoza. Warto sobie przed wizytą uporządkować swoje wątpliwości. Można zapisać na kartce lub w notesie nie tylko niepokojące symptomy, które skłoniły do wybrania się do przychodni, ale również wszelkie pytania i wątpliwości, jakie się pojawiają w związku z chorobą. Podczas udzielania porady lekarz zbada pacjenta i wypyta go o objawy, więc taka karteczka może się bardzo przydać, gdyż daje gwarancję, że nic istotnego nie umknie pod wpływem stresu. Trzeba też pamiętać, że porady lekarskie obejmują nie tylko samo badanie w gabinecie. Lekarz może skierować pacjenta do dalszej diagnostyki, wypisując mu skierowanie na przykład na badania laboratoryjne, które pomogą postawić precyzyjną diagnozę. W trakcie spotkania z lekarzem zostanie wypisana recepta i przedstawione zalecenia, których należy bezwzględnie przestrzegać, jeśli kuracja ma się okazać skuteczna. Niestety, wielu pacjentów lekceważy dodatkowe wskazówki, uważając że samo łykanie przepisanych lekarstw wystarczy.

Istnieje możliwość umówienia wizyty lekarskiej w domu. Taka usługa medyczna skierowana jest przede wszystkim do pacjentów, którzy mają trudności z poruszaniem się i dotarciem do poradni, są niesamodzielni albo ich objawy są na tyle niejasne, że lepiej jeśli pozostaną w domu. Czasami korzystają z nich również osoby z aktualnie nasilonymi objawami psychiatrycznymi, chorujące na schizofrenię lub borykające się z objawami nerwicowymi o podłożu lękowym. Lekarz podczas domowej wizyty zbada pacjenta, wypisze w razie potrzeby recepty na leki i udzieli wskazówek, co do dalszego postępowania. Domowe porady lekarskie cieszą się wśród pacjentów dużym zainteresowaniem, bo stanowią ogromne ułatwienie dla samych pacjentów i ich rodzin w dostępie do usług medycznych. Nic dziwnego, biorąc pod uwagę wszystkie zalety takiej formy korzystania z opieki medycznej. Nie trzeba stać w kolejce do rejestracji, narażać się w poczekalni na kontakt z drobnoustrojami chorobotwórczymi przyniesionymi przez innych pacjentów oczekujących na wizytę, co pozwala uniknąć wielu niedogodności. Nie jest to usługa dla wszystkich. Aby poradnia zgodziła się na wizytę domową trzeba spełnić kilka warunków. Warto o nie szczegółowo dopytać przy najbliższej okazji, aby wiedzieć, w jakich przypadkach przysługuje prawo do takiej wizyty.

Przebieg wizyty u lekarza mógłby być znacznie sprawniejszy i mniej stresujący z punktu widzenia pacjenta, jeśli ten ostatni byłby do niej odpowiednio przygotowany. Bardzo przydatne byłyby małe podręczniki rozdawane pacjentom w przychodniach, dzięki którym wiedzieliby co warto zrobić przed samą wizytą, aby ułatwić życie i sobie i lekarzowi. Nie warto tu wspominać o kwestiach podstawowych, jak na przykład zachowanie higieny osobistej. Przed badaniem należy się umyć. Używanie dezodorantów i innych intensywnie pachnących specyfików jest niepotrzebne, a nawet niewskazane. Najlepiej ubrać się w luźny, komfortowy strój, który łatwo będzie rozpiąć i zdjąć na czas badania. Wizyta u lekarza to nie rewia mody, o czym wielu pacjentów, a zwłaszcza pacjentek zdaje się zapominać. Warto przygotować się do wywiadu, który przeprowadzi lekarz, a który musi poprzedzić wszystkie porady lekarskie udzielone przez niego pacjentom. Pomocne będzie zapamiętanie wszystkich niepokojących objawów, które były przyczyną zgłoszenia się po poradę, nawet tych, które wydają się nieistotne. Z punktu widzenia pacjenta część symptomów może się wydawać niezwiązana z tematem wizyty, jednak dla lekarza może stanowić ważną wskazówkę diagnostyczną. Jeśli istnieje obawa, że zapomnimy o coś zapytać w trakcie wizyty, można to sobie zapisać.

Do lekarza pierwszego kontaktu, którego pacjent wybrał składając stosowną deklarację w swojej przychodni zdrowia, nie jest potrzebne żadne skierowanie. Wystarczy umówić się na wizytę. Czasami do rejestracji trzeba zgłosić się osobiście, jednak wiele nowoczesnych ośrodków zdrowia wprowadziło już możliwość rejestracji telefonicznej, co znacznie ułatwia życie pacjentom, bo nie trzeba dwukrotnie udawać się do okienka: raz, aby się zarejestrować, drugi raz, aby spotkać się z lekarzem. Ważną informacją jest dla pacjentów to, że po porady lekarskie udzielane przez specjalistów, należy się zgłosić z ważnym skierowaniem wystawionym przez lekarza pierwszego kontaktu. Posiadanie takiego skierowania jest niezbędnym warunkiem zarejestrowania się w poradni specjalistycznej. Trzeba się śpieszyć, bo skierowanie może stracić ważność, niektóre są ważne na przykład tylko dwa tygodnie. Istnieje jednak kilka wyjątków. Do niektórych specjalistów skierowanie nie jest wymagane. Należy do nich lekarz psychiatra, ginekolog oraz dermatolog. W tych trzech przypadkach wystarczy, że pacjent lub pacjenta umówi się na wizytę od razu w poradni, w której przyjmuje specjalista. Wcześniejsze uzyskanie skierowania od lekarza ogólnego nie jest potrzebne. Służy to ułatwieniu życia pacjentom oraz ochronie ich prywatności.

Pacjenci często mają wątpliwości, do jakiego lekarza powinni się zgłosić. Nie znają nazw specjalizacji, a jeśli nawet, to mogą się im one mylić, czasami nawet nie potrafią ich poprawnie wymówić. Nie każdy musi dysponować wiedza medyczną. Od tego są lekarze. W pierwszej kolejności pacjent powinien się zgłosić do lekarza ogólnego. W systemie polskiej służby zdrowia jest on często określany jako lekarz medycyny rodzinnej albo lekarz pierwszego kontaktu. Kiedy pacjent przychodzi do przychodni zdrowia i umawia się na wizytę, to zostanie zapisany do swojego lekarza pierwszego kontaktu. Uzyska tam pomoc, także jeśli jego dolegliwość będzie musiała być zbadana przez specjalistę. Lekarz ogólny wypisze skierowanie do lekarza specjalisty, który ma w zakresie swoich kompetencji porady lekarskie z dziedziny objętej specjalizacją. Niekiedy takie skierowanie nie będzie potrzebne, jednak w przypadku uporczywych, powtarzających się i przewlekłych dolegliwości bez wizyty w gabinecie specjalistycznym się nie obejdzie. O tym, czy specjalista będzie potrzebny, decyduje lekarz pierwszego kontaktu. Jeśli pacjent otrzyma skierowanie powinien jak najszybciej umówić się na wizytę. Nie ma co zwlekać, zwłaszcza biorąc pod uwagę polskie realia, w których na pierwszą wizytę niejednokrotnie trzeba czekać bardzo długo.

Medycyna jest nauką ścisłą, a przynajmniej dążącą do ścisłości i precyzji we wszystkich sferach, w których jest to możliwe. Nic tak nie pomaga uporządkować rzeczywistości, jak klasyfikacje i podziały. W medycynie klasyfikacje wszelkiego rodzaju chorób, grup objawów i pojedynczych symptomów są niezbędnym narzędziem pracy lekarza, więc powinien on być z nimi zaznajomiony. Na świecie obowiązuje kilka systemów klasyfikacji chorób, a także procedur medycznych. Zapisanie choroby w postaci kodu składającego się z ciągu literek i cyfr jest informacją jednoznaczną, którą może odczytać lekarz z drugiego krańca świata, nie wnikając w to, jak nazywa się choroba w egzotycznym języku używanym przez jego kolegów. Kod określa ją w sposób konkretny i czytelny. Podobnie jest z wszelkimi działaniami podejmowanymi wobec zgłaszającego się do gabinetu pacjenta, określanymi w specjalistycznym nazewnictwie jako procedury medyczne. Należą do nich nawet najbardziej podstawowe porady lekarskie związane z ogólną oceną stanu zdrowia pacjenta, obejmujące zebranie informacji podczas wywiadu lekarskiego i konsultację. Są nimi także wyspecjalizowane metody diagnostyczne i lecznicze. Każda ma swój kod, jest uwzględniona w specjalnym wykazie i trzeba ją wpisać do historii choroby, aby było wiadomo, jakim zabiegom poddano pacjenta.

Pacjenci, zwłaszcza przewrażliwieni na punkcie swojego zdrowia, czasami boją się odwiedzać lekarza. Wychodzą z całkowicie błędnego założenia, że jeśli nie będą się chorobą w ogóle zajmować, to sama zniknie. To bardzo niebezpieczne przekonanie. O ile jest to możliwe w przypadku niegroźnych dolegliwości, z którymi organizm rzeczywiście może poradzić sobie sam, to większość poważnych chorób wymaga specjalistycznego leczenia. Samowyleczenia się oczywiście zdarzają, ale zamiast liczyć na cud i chować głowę w przysłowiowy piasek, lepiej przyjść do lekarza i poddać się diagnostyce, żeby było wiadomo, co jest przyczyną dolegliwości i można było zaplanować leczenie. Jak ognia unikają tego zwłaszcza osoby starej daty, wierzące, że pobyt w szpitalu oznacza same nieszczęścia. Bardzo trudno je przekonać, że porady lekarskie służą ich zdrowiu, a nie komplikowaniu życia i nie są niebezpiecznie. Niebezpieczne jest unikanie lekarza i nie wypełnianie jego zaleceń. Takie magiczne myślenie, że jeśli nie będę o chorobie wiedział, to nic złego z jej strony mi nie grozi, doprowadziło już wiele osób do znacznego pogorszenia stanu zdrowia. Gdyby pozwoliły się zdiagnozować wcześniej, w wielu przypadkach udałoby się chorobę wyleczyć. Nie trzeba bać się diagnostyki. Należy bać się zaniedbań prowadzących do rozwoju choroby.

W przypadku wystąpienia niepokojących objawów naturalnym pomysłem jest zwrócenie się do lekarza po poradę lekarską. Zwykły człowiek nie jest sam w stanie ocenić, czy to, co mu się dzieje, oznacza początek poważnych dolegliwości, czy też jest całkowicie niegroźnym zaburzeniem normalnej pracy organizmu, którym nie trzeba się specjalnie przejmować. Pozornie niegroźne objawy mogą czasami być ważnym sygnałem rozpoczynającego się procesu chorobowego, więc w żadnym wypadku nie należy ich lekceważyć, zwłaszcza jeśli powtarzają się regularnie od dłuższego czasu. Niestety, wielu pacjentów bagatelizuje takie sygnały alarmowe ze strony swojego organizmu, odwlekając najdłużej jak się da wizytę w gabinecie lekarskim, narażając w ten sposób swoje zdrowie, a niejednokrotnie życie. Lekarze zgodnie twierdzą, że gdyby pacjenci zgłaszali się po porady lekarskie wcześniej, w wielu przypadkach udałoby się zdiagnozować chorobę w bardzo wczesnym stadium rozwoju i całkowicie ją wyleczyć. Tymczasem pacjenci zgłaszają się zbyt późno, a wtedy leczenie jest trudne i rokowania ostrożniejsze. Im później pacjent przyjdzie po poradę, tym gorzej dla niego. Dlatego, jeśli cokolwiek niepokojącego i odbiegającego od normy dzieje się ze stanem zdrowia z porady lekarskiej trzeba skorzystać jak najszybciej. Nie za miesiąc, tylko teraz.